REACT TO RACISM
  • Home
  • Over
  • Verhalen
  • Strategieën
  • INSPIRATIEBIB
  • Contact

Persoonlijke
​verhalen.

Racisme aanpakken is altijd maatwerk.

In elke situatie kun je iets zinvols doen.
 
​
Je vindt hier meer dan 70 inspirerende getuigenissen met analyses.

op café

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Sarah, recent aangekomen in België vanuit Indonesië, zit op café met haar lief. Ze spreekt nog geen Nederlands. Een man vraagt aan haar vriend: “Van waar heb je haar gehaald? Ik ga binnenkort naar de Filipijnen en ik wil er ook zo eentje meenemen."

Haar vriend wordt heel boos en zegt: “Kom, we zijn hier weg.” 

​​INTERESSANT
Steun voor Sarah 
Haar vriend neemt de situatie ernstig. 

Impact op de man en andere aanwezigen 
Mogelijk beseffen de man en andere aanwezigen dat hij te ver is gegaan. 
​​KAN EVENTUEEL OOK
Zelfzorg en impact op de man
Sarah zou graag als volgt gereageerd hebben: “Je kan zo eentje in de zoo gaan halen, daar zit het er vol van. Neem het vliegtuig en ga daar naar de eerste zoo, en pak er zo eentje.” Iets doen met een situatie kan Sarah opluchten. Door humor beseft de man mogelijks dat hij over de schreef ging.

Impact op de man
Sarah’s vriend (of andere mensen die dit hoorden) had de man kunnen aanspreken met:  "Meen je dit nu?! Dit vind ik niet kunnen, dit kwetst me persoonlijk."
​Zeggen wat iets met je doet heeft veel impact .


​Impact op de man
"Ik schrik toch van wat je nu zegt. Wat bedoel je precies?" En van daaruit in bondgenoten-dialoog treden.
0 Opmerkingen

Wedstrijd stopgezet

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Tijdens een Champions League wedstrijd tussen PSG en Basaksehir zegt de vierde ref “die zwarte daar” tegen de assistent-trainer van de Turkse club. 
​

De spelers van Basaksehir weigerden om verder te spelen en werden daarbij gesteund door de PSG-spelers. De wedstrijd werd stopgezet.  Na een onderzoek van de UEFA werd de scheidsrechter geschorst tot het einde van het seizoen. 
INTERESSANT
Steun aan de speler
De spelers van beide ploegen en de UEFA tonen hem dat ze de situatie ernstig nemen.

Structurelere impact
Door de vierde ref te schorsen, geeft de UEFA aan iedereen het signaal dat ze racistische voorvallen niet pikt en ook sancties voorziet. ​
KAN EVENTUEEL OOK
​Impact op de vierde ref
Naast de schorsing zou men met hem in gesprek kunnen gaan via een bondgenotenstrategie en proberen te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is van zijn gedrag. Op basis van dit gesprek zou men een traject op maat kunnen voorzien (vorming, werkstraf met mensen met een zwarte huidskleur,...). De combinatie van een sanctie en vorming werkt het beste in zulke situaties. 
0 Opmerkingen

Een supporter gaat over de schreef

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Een voetbalspeler met een migratiegeschiedenis van de Belgische eerste klasse wordt tijdens de wedstrijd door supporters racistisch bejegend. Hij ziet ook een supporter een Hitlergroet doen. Dit raakt hem diep, hij barst in tranen uit. 

Hij spreekt de scheidsrechter erover aan. De medespelers steunen hem daarbij. De scheidsrechter meldt dit aan de wedstrijdverantwoordelijke, die tot het einde van de wedstrijd voor de tribune gaat staan. Achteraf spreekt één van de clubverantwoordelijken met de speler. Hij let erop om een klimaat van vertrouwen te scheppen. Tijdens het gesprek luistert hij naar eerdere ervaringen.
INTERESSANT
Zelfzorg
De speler onderneemt iets, dit geeft hem meer vat op de situatie en zorgt voor steun van anderen. 

Steun aan de speler
Zowel de medespelers als de clubverantwoordelijke nemen de situatie ernstig. De clubverantwoordelijke beseft ook dat dit voorval niet het enige voorval is dat de speler meemaakte.  
​

Paul Beloy, een ex-voetballer: “Die speler heeft ongetwijfeld zaken meegemaakt, waar niemand iets van weet, die maken dat het gedrag van de supporter zo sterk binnenkwam. Het is goed om daar diep naar te luisteren."

​Structurelere impact
Door de scheidsrechter erover aan te spreken, stijgt de kans dat dit in het wedstrijdverslag komt. Daardoor kan de situatie gemakkelijker aangepakt worden. Het is ook een signaal voor de voetbalbond dat ze racisme in het voetbal moeten stoppen. ​
KAN EVENTUEEL OOK
Structurelere impact
Voetbal Vlaanderen en de Koninklijke Belgische Voetbalbond zouden de stewards, scheidsrechters, trainers… vorming kunnen geven om op te treden bij racistische spreekkoren, met een sanctie voor de overtreders (boete, verplichte vorming, werkstraf, tiijdelijk of definitief stadionverbod...). 
0 Opmerkingen

in de schoenwinkel

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Twee dames met een donkere huidskleur pakken in een kledingwinkel schoenen vast om ze van dichterbij te bekijken. Een witte vrouw zegt tegen haar dochter: “Raak die schoenen niet meer aan, die zijn vuil.” De dames van kleur zijn geschokt. Er ontstaat een ruzie. Het gaat er luid aan toe, er wordt geduwd en getrokken.   
​

Mieke ziet het voorval gebeuren en komt, ondanks de onveilige situatie, dichterbij. Ze polst bij de twee dames van kleur naar wat er aan de hand is. De winkelbedienden komen tussen, sturen Mieke weg, en vragen om de ruzie stop te zetten.

Achteraf gaat Mieke aan de
twee dames zeggen dat ze
 racistisch gedrag ook niet oké vindt en dat ze begrijpt dat de dames zich verdedigden. Aan de verantwoordelijke achter de kassa legt Mieke uit dat er discriminerende dingen werden gezegd en dat de dames terecht reageerden. 
​

Enkele dagen later bespreekt Mieke het voorval ook met collega’s en vrienden. Ze denken samen na over hoe Mieke nog beter kan reageren in een dergelijke situatie.  

INTERESSANT
Steun aan de dames
Zowel Mieke als de winkelbedienden komen tussen. Door bij het voorval aanwezig te blijven, en bij de winkelbedienden te getuigen, toont Mieke betrokkenheid. Ze toont achteraf ook steun. Dat is altijd interessant, zeker als je je in de situatie zelf niet veilig voelde of niet wist wat te doen. Het helpt de dames mogelijk om te horen dat niet alle witte mensen hetzelfde denken.  

Impact op de winkelbediendes
Mieke spreekt hen aan, daardoor worden ze bewust van er wat gebeurde.

​Werk aan jezelf
Mieke nam nadien even tijd om na te denken over hoe ze nog beter had kunnen tussenkomen. Dit is een goede voorbereiding voor volgende situaties. 
​
KAN EVENTUEEL OOK
Steun aan de dames
Mieke had ook kunnen kiezen  
  • voor een afleidingsmanoeuvre, om de situatie tot rust te laten komen. Bijvoorbeeld door de dames aan te spreken: “Excuseer, weten jullie waar ik de rekken met sportschoenen kan vinden?” 
  • om kort en krachtig tussen te komen, zonder veel debat: “Wat hier gebeurt is niet oké. Dit moet stoppen
​​Zie tussenkomen als omstaander

0 Opmerkingen

klasgesprek

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Tijdens een klasgesprek over migratie en integratie zegt Ludmilla dat zij migratie als iets goeds ziet. Ze probeert de beweegreden toe te lichten vanuit haar eigen ervaring aangezien ze zelf vanuit Bulgarije komt. Ze geeft ook aan dat het beeld van de luie migrant niet altijd klopt, integendeel zelfs. Jan reageert hierop en zegt: “Spreek eerst deftig Nederlands.” Hij ziet niet echt de voordelen van migratie. 
​
Een van de klasgenoten reageert hierop en zegt dat deze reactie ongepast is en kwetsend kan overkomen. Enkele andere klasgenoten sluiten hier volmondig bij aan. Kort daarop gaat de bel waardoor er geen verdere aandacht aan het voorval wordt besteed. 
INTERESSANT
​Impact op Ludmilla
Ze voelt zich gesterkt door de reactie van de klas die het voor haar opneemt.

Impact op Jan
Doordat een klasgenoot reageert, voelt hij dat zijn opmerking niet zomaar getolereerd wordt. 

Impact op de andere klasgenoten
De tussenkomst van de klasgenoot dat dit echt niet kan, zorgt ervoor dat andere klasgenoten ook inzien dat er een grens is overschreden. Zo kunnen andere leerlingen bijspringen. ​​
KAN EVENTUEEL OOK
Impact op de groep
De leerkracht had eventueel ook kunnen tussenkomen. Ze had kunnen aangeven dat die niet hoort of de tijd nemen om dit te bespreken, aangezien zij in deze context een machtspositie bekleedt.

Ze zou ook een sanctie voor de leerling kunnen voorzien. Dit is een duidelijk signaal voor de hele klas. Tegelijk zou ze Ludmilla en Jan kunnen samenbrengen, zodat Ludmilla kan zeggen wat dit met haar deed. Jan kan zijn kant van he verhaal vertellen en zijn excuses aanbieden. Dit vergroot de kans dat Jan dergelijke uitspraken voortaan vermijdt.
 

Steun aan Ludmilla
Men had meer aandacht aan haar kunnen geven en haar gevoel hierbij. 

Impact op  de omstaanders
De leerkracht had kunnen kiezen om ondanks de bel wat langer te blijven zitten om dit in dialoog verder uit te praten. ​
0 Opmerkingen

DAT ZEG JE NIET

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Een vriend zegt tegen Astrid, 21 jaar, van Vlaams-Taiwanese afkomst: "Je bent zo mooi, zo exotisch." 

Astrid: Ik heb al gemerkt dat ik het meest positieve effect heb als ik daar heel rustig op reageer: “Dit is wat er scheelt met je opmerking. Ik weet dat je geen slecht persoon bent, maar wil je daarop letten?” 
Als iemand wil tussenkomen bij een racistisch voorval, zou het goed zijn dat iemand eerst naar mij kijkt. Niet om te wachten tot ik iets zeg, maar om eerst te voelen of ik mij ongemakkelijk voel bij die opmerking. Als dit het geval is, zou ik het tof vinden dat hij of zij kort zegt: "Dat zeg je niet!"  
​Ik denk ook dat ik zou appreciëren als één van mijn vrienden zou zeggen “Ja, ze is sowieso wel mooi.” 

INTERESSANT
Impact op de vriend
Door rustig te blijven, uitleg te geven en ook te benadrukken dat de ander geen slecht persoon is, stijgt de kans dat de vriend zijn houding duurzaam verandert. Racisme is geen kwestie van goede en slechte mensen, maar van gepast en ongepast gedrag. Zie de bondgenotenstrategie.

Zelfzorg
Rustig reageren vraagt energie, maar zorgt er mogelijks wel voor dat er geen bijkomende kwetsuren komen. 

Steun voor Astrid
Door haar even aan te kijken, vermijden omstaanders om als witte redder op te treden en het probleem mogelijk nog groter te maken. Tegelijk moet er niet te veel schroom zijn om iets te proberen: tussenkomen is belangrijk. Als doelwit reageren is immers niet gemakkelijk. ​
0 Opmerkingen

genoeg!

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Graciela, Indonesische roots:
In de lagere school was ik de enige met een donkere huidskleur. Een klasgenote, die de leidster van de klas was, had het op mij gemunt. Dat ging van scheldwoorden tot fysiek geweld. De juf zei daarop dat ik "gewoon" moest doen.  
​

Na 5 jaar was voor mij de emmer vol. Ik heb toen de leidster van de groep in de bezemkast opgesloten. Daarna heeft ze me nooit meer lastiggevallen.

Noot: het gebeurt soms dat mensen die racistisch bejegend worden, heftig reageren, tot geweld toe. Geweld is nooit een oplossing. Het is dus nodig grenzen te stellen aan wat toelaatbaar is. Dit dient echter best hand in hand te gaan met aandacht - en bijhorende sancties -  voor de aanleiding (racisme). Racisme is ook een vorm van geweld.

We kunnen ook aandachtig zijn voor het verschil tussen luid of boos reageren op racisme, en gewelddadig zijn. Vaak worden doelwitten van racisme namelijk als "gewelddadig" geframed, vanaf dat ze de stem wat verheffen, en op die manier worden ze monddood gemaakt.

​
INTERESSANT
​Zelfzorg
Door duidelijk grenzen te stellen stijgt de kans dat het racistische pesten stopt.
KAN EVENTUEEL OOK
Structureel
Er kan discreet met de school gesproken worden om te bekijken welk antiracismebeleid er is en hoe het in de praktijk wordt gebracht. Het is ook goed om de directie op zijn minst op haar verantwoordelijkheid te wijzen.

Zelfzorg
Graciela zou thuis en aan een vriend(in) kunnen vertellen wat er op school gebeurt. Zo krijgt ze mogelijk steun.
​
Steun voor Graciela
Als ze weten wat er gaande is, kunnen de ouders de leerkracht in vertrouwen erover aanspreken. Daarna kunnen ze samen met Graciela bekijken wat er kan gedaan worden. 

Preventief
Ouders van kinderen die een migratiegeschiedenis hebben, kunnen van jongs af aan met hun kinderen over racisme spreken. Zo zijn kinderen beter voorbereid op voorvallen. Bij jonge kinderen hoeft het woord racisme nog niet te vallen: “Soms kan het gebeuren dat mensen zich raar gedragen tegenover je, omwille van je huidskleur/afkomst. Je kunt daar altijd over bij ons terecht.”
0 Opmerkingen

niets doen a.u.b.

2/21/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Fatima Zohra: tijdens de lerarenopleiding ging ik tijdens een stage mee naar Engeland met een klas. In het vijfde of zesde was er Abdulaye, een zwarte jongen, die de sfeermaker was in de klas. In de bus noemde iedereen hem choco.

​Ik zag duidelijk aan zijn gezicht dat het hem raakte. 

Ik ging naar die jongen toe.
- Fatima Zohra: "Ik vind dat dit niet kan." 
- Abdulaye: "Dat doen ze al jaren."
- Fatima Zohra: "Dat ze dat al jaren doen, doet er niet toe, je noemt niemand zo. Kom, ik vind dat we daar iets rond moeten doen."
- Abdulaye: "Nee, zeker niet!" 
Ik hield er rekening mee dat Abdulaye liever niets deed, en liet de situatie los. 
INTERESSANT
Steun voor Abdulaye
Fatima Zohra spreekt er met hem over en stelt dat dit niet kan. Ze respecteert het feit dat hij niets met de situatie wil doen. 
KAN EVENTUEEL OOK
​Steun voor Abdulaye
Vragen of hij al andere racistische ervaringen had, en wat hij daarmee doet. Als zou blijken dat hij dit altijd negeert, kan het goed zijn om daarover in gesprek te gaan. Even negeren is soms nodig, maar als dit altijd gebeurt, stapelen kwetsuren zich op. 

​Impact op de andere leerlingen
Onrechtstreeks – dus zonder een verwijzing naar de ervaring van  Abdulaye – een klasgesprek starten over racisme, woordgebruik, bijnamen die jongeren elkaar geven en die soms pijnlijk zijn en over groepsdruk. ​
0 Opmerkingen

dAt doe je niet!

2/18/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Een klasgenoot neemt Sarah’s hand vast, begint te wrijven en zegt:  ‘“De kleur gaat niet weg, het is vuil.”
Een vriendin reageert meteen: “Dat doe je niet!” 
INTERESSANT
​Steun voor Sarah
Sarah voelt dat er mensen voor haar klaarstaan. Vaak komt er echter geen enkele reactie van omstaanders, dit is pijnlijk.

Impact op de klasgenoot
De klasgenoot wordt aan het denken gezet. ​
KAN EVENTUEEL OOK
Steun voor Sarah
De vriendin zou achteraf kunnen vragen of Sarah oké is.  
Meer lezen over tussenkomen als omstaander.
0 Opmerkingen

Racisme in de klas

2/18/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Khalid:
Toen ik op school zat, maakte een leerling in de klas vaak racistische opmerkingen.  

De overgrote meerderheid reageerde niet. Eén persoon reageerde wel en zei: “Allez, dat is belachelijk, zo praat je niet, zoiets zeg je niet, dat is niet correct, niet oké." Hij slaagde er zo in de andere persoon stil te krijgen.
​INTERESSANT
​Steun voor de aanwezige doelwitten en omstaanders
Door de reactie weten ze dat anderen dit ook niet oké vinden. Reacties van witte mensen tegen racisme hebben vaak meer impact. Zelf reageren is voor Khalid helemaal niet eenvoudig.

​Impact op de leerling
“Het is niet oké” klinkt minder moraliserend dan “Dat mag je niet zeggen”. Het heeft daarom vaak meer impact.
​KAN EVENTUEEL OOK
Impact op alle leerlingen
De leerkracht zou vanuit zijn gezagsfunctie kunnen tussenkomen. "Zo gaan we niet met elkaar om, zo’n opmerkingen wil ik op school niet horen." 
​
​
Los van de voorvallen zou de leerkracht op een ander moment een klasgesprek over racisme kunnen voeren, met aandacht voor sociale media.

Elke klas (leerlingen en leerkrachten) zou een training kunnen krijgen over hoe tussen te komen bij racisme, seksisme, homofobie… als je ervan getuige bent. Op die manier worden ze zich bewust van de impact van kwetsende woorden. Ze krijgen handvatten om te reageren als iemand wordt geviseerd. Dit kan bijvoorbeeld
 in de lessen godsdienst of bij levensbeschouwelijk onderricht ter sprake komen.
 

Structurele impact
​
De ouders van Khalid zouden de leerkracht en directie achteraf kunnen vragen welk antiracismebeleid de school heeft. Ook Unia en het Kinderrechtencommissariaat kunnen ervan op de hoogte gebracht worden. ​
0 Opmerkingen

Pestkoppen op school

2/18/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
In het eerste middelbaar viseerde een groep jongeren Zhong vaak. Ze riepen scheldwoorden over zijn Chinees uiterlijk.  

Zhong: "Een heel goede vriend nam het dan altijd voor mij op. Verbaal was hij zeer sterk."
INTERESSANT
​Steun voor Zhong
Zhong voelde zich door de reacties van zijn vriend veilig en goed omringd. 
KAN EVENTUEEL OOK
Structurele impact
Met toestemming van Zhong kan de leerkracht of leerling het pestgedrag aangrijpen om de directie te vragen werk te maken van een antipest- en antiracismebeleid, met concrete acties. 
0 Opmerkingen

Het N-woord (1)

2/16/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Maaike, is zelf wit:
Als mensen in mijn bijzijn het n-woord gebruiken, zeg ik altijd: “Kijk, ik vind dat dit niet kan.” Ik probeer uit te leggen waarom dat woord beter niet gebruikt wordt. Ik zeg dat het woord kwetsend is omdat het eeuwenlang als belediging gebruikt werd om zwarte slaven te benoemen. Ik vind dat erg belangrijk.
INTERESSANT
​Impact op haar kennissen
Maaike stelt kort en krachtig grenzen, in ik-vorm, zonder er een morele kwestie van te maken. De kennissen krijgen ook een woordje uitleg, en weten zo waarom ze daarop kunnen letten. 
KAN EVENTUEEL OOK
Impact op haar kennissen
Zelf een ander woord voorstellen en gebruiken: mensen van kleur, mensen met een zwarte huidskleur, de voornaam van die persoon… En uitleggen dat je zelf alleen mensen met hun afkomst erbij benoemen wanneer dit relevant is: in gesprekken over racisme, migratie, een reis die men maakte… is daar meer ruimte voor, een vriend of collega is gewoon een vriend of collega. 
0 Opmerkingen

Ik heb een naam (1)

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Bouchra is van Marokkaanse afkomst. Een collega spreekt haar aan over een andere collega met migratieachtergrond en benoemt deze met: “Die bruine...”. 
Bouchra* reageert: “Die bruine? Wie bedoel je precies? Ah je bedoelt Sarah. Weet je, ik ben zelf ook bruin.” 
INTERESSANT
​
Zelfzorg 
Door erop te wijzen dat ze zelf ook bruin is, geeft ze op subtiele manier aan dat ze ook geraakt is door die manier van spreken. Daardoor zet ze haar collega aan om anders te spreken en vermijdt ze mogelijk nieuwe kwetsingen. 

Impact op haar collega
Ze doet dit niet aanvallend en niet moraliserend of betweterig. Daardoor ontstaat er wellicht meer ruimte om impact te hebben. 
​
Onrechtstreekse impact op haar collega Sarah 
Bouchra hermenselijkt haar collega door op haar naam te wijzen. 
KAN EVENTUEEL OOK
​Impact op haar collega en zelfzorg 
Ze zou kunnen aangeven dat dit haar kwetst. 
Steun voor Bouchra 
Als er andere collega’s bij zouden staan, zouden ze kunnen tussenkomen: “Ik heb er moeite mee dat je dit woord gebruikt, je bedoelt Sarah?” Dit toont Bouchra dat ze er niet alleen voor staat, en op die manier vermijden we dat de collega in de toekomst enkel in het bijzijn van Sarah of Bouchra het woord “bruine” niet meer gebruikt. 
0 Opmerkingen

waarom controleer je mij niet?

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Enkele jongeren met een donkere huidskleur stappen op de trein. Twee Securail-agenten stappen net achter hen op. De jongeren stappen door de trein om een zitplaats te vinden. De Securail-agenten volgen ze en vragen hun vervoersbewijs. Ze tonen hun ticket.
 
Frederik, witte jongen, is verbaasd dat hij niet wordt gecontroleerd. Hij spreekt de agenten aan: “Hier is mijn vervoersbewijs. Mag ik u iets vragen? Ik zie dat u deze jongeren controleert, maar mij niet. Is daar een reden voor?” Er volgt een defensief gesprek.

Frederik gaat zitten en voert een gesprek met een medepassagier over etnisch profileren. Wanneer hij de twee Securail-agenten even later opnieuw ziet passeren, gaat hij opnieuw in gesprek.

- Het was raar voor mij om te zien dat u hen controleerde en mij niet. Ik stap door de trein, zij ook. Was daar een reden voor, dat u hen wel controleerde?" 
- U weet niet wat wij allemaal meemaken in de trein!! 
- Uw job is geen gemakkelijke job, daar bestaat geen twijfel over. Tegelijk vraag ik me af hoe jullie kiezen wie jullie controleren. 
- Wanneer iets verdacht is, controleren wij. 
- Zijn er soms criteria om te bepalen wat verdacht is? 
- Dat bepalen we zelf. 

Frederik probeert de jongeren achteraf aan te spreken om te horen hoe ze dit ervaren hebben, maar het lukt niet om een gemeenschappelijke taal te vinden.
INTERESSANT
Impact op de Securailmedewerkers 
​Frederik laat op verbindende manier blijken dat er iets niet klopt in hun aanpak. Hij blijft zo feitelijk mogelijk en probeert zo weinig mogelijk te oordelen. Wanneer hij op weerstand botst, erkent hij hun moeilijke werkcontext en bestaande frustraties. Frederik gaat steeds vragend te werk, waardoor zijn boodschap wellicht meer kans heeft om opgepikt te worden.
KAN EVENTUEEL OOK
Structurele impact
Het is interessant om het voorval zo feitelijk mogelijk melden bij Securail en de NMBS, met de vraag om meer uitleg en (eventueel) ook aandacht voor professioneel profileren. Want op basis van verdacht gedrag mensen controleren is oké, maar op basis van huidskleur, gender of andere irrelevante kenmerken helemaal niet. Als vele meldingen binnenkomen, zet dit de organisaties mogelijk aan om daar meer aandacht aan te besteden. 

Securail en de NMBS zouden aan de slag kunnen gaan met de frustraties van hun medewerk.st.ers, via momenten van intervisie of supervisie. Frustraties verwerken, verhoogt de kans dat ze niet meer tot onprofessioneel gedrag leiden. Securail en de NMBS kunnen regelmatig vormingen rond professioneel profileren inplannen.
0 Opmerkingen

politie bellen

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
verhaal herwerken + beeld aanpassen
Kyona: "We waren aan het verhuizen. Plots zie ik mijn papa over de motorkap liggen, en een politieagent houdt een dienstwapen tegen zijn voorhoofd. Die politieagent, die niet eens in dienst was, vroeg zijn identiteitskaart. Mijn vader deed teken dat die in zijn binnenzak zat, maar hij moest een beweging maken om ze eruit te kunnen halen. De politieagent schreeuwde en gebruikte fysiek geweld.
Gelukkig belde een omstaander de politie. Een andere politieagent kwam hierdoor ter plaatse en bracht z'n collega tot bedaren."
INTERESSANT
Steun aan de vader
De omstaanders haalden er een persoon met gezag bij waardoor de situatie stopte . Dit is één van de vijf mogelijke tussenkomsten die Hollaback voorstelt aan omstaanders om tussen te komen
KAN EVENTUEEL OOK
​Zelfzorg
De vader en Kyona zouden beiden naar slachtofferhulp kunnen gaan. Dit kan helpen om het trauma te verwerken. 

Steun aan de vader
De omstaanders zouden hem achteraf kunnen vragen of hij oké is, en of ze iets kunnen doen. 

Structurelere impact
Indien Kyona’s vader daar de energie voor had, had hij klacht kunnen indienen bij Comité P, de politie van de politie. Als de vader daartoe instemt, zouden omstaanders dit ook kunnen doen en getuigen van het voorval. 
0 Opmerkingen

het spijt me

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Kyona zit in de auto en wordt plots langs achter aangereden. Omstaanders zien dat ze absoluut niet in fout is. Wanneer de politie aankomt, stelt één van de omstaanders echter dat het wel haar fout was. Er zijn twee politieagenten: een Vlaming en een man met Aziatische roots. De politieagent met Aziatische roots komt naar Kyona toe en zegt: “Het spijt me heel erg. Ik weet dat hier iets gaande is dat niet klopt, dat niet rechtvaardig is, maar ik kan niets doen.”
INTERESSANT
Steun voor Kyona 
De politieagent steunt haar. Kyona voelde aan dat hij in een moeilijke situatie zat en bang was voor negatieve consequenties (jobverlies, pesten op het werk) en verweet hem dan ook niet om niet steviger tussen te komen. Ze zit er wel mee dat de politie toch meegaat in het verhaal van de omstaander.  
KAN EVENTUEEL OOK
Steun voor Kyona
Een omstaander die tussenkomt en een correcte getuigenis geeft van het voorval. 
 
Impact op de politie 
Kyona zou klacht kunnen indienen bij Comité P. Het Comité P controleert hoe de politie haar werk doet en is ook bevoegd voor discriminatie.   

Op structureel niveau 
Comité P zou toegankelijker kunnen worden voor wie klacht wil indienen en onafhankelijker kunnen werken ten opzichte van de politie.
0 Opmerkingen

nultolerantie

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Een dame die naar de pedicure van een gemeenschapscentrum komt, maakt zich boos en scheldt twee onthaalmedewerksters met hoofddoek uit. Ze had gebeld naar het centrum en blijkbaar nam niemand op. Ze zegt onder meer: "Ga terug naar jullie land". 
 Het bestuur wordt verwittigd, ook de centrumleider van het dienstencentrum  die de pedicure organiseerde. Er komt een gesprek met de dame. Er geldt nultolerantie voor racisme in het gemeenschapscentrum. 
 

​INTERESSANT
Zorg voor de doelwitten
Door het bestuur te verwittigen toont men duidelijk dat men dit niet zomaar laat passeren. Dit kan als erkenning van de situatie en van de pijn ervaren worden. 

Impact op dader
In een gesprek onder vier ogen is meer verandering mogelijk. 

Structurele impact
Er is een beleid van nultolerantie.
KAN EVENTUEEL OOK
​Zorg voor de doelwitten
Indien er getuigen bij waren, hadden ze de situatie kunnen de-escaleren, bijvoorbeeld door kort en krachtig te zeggen dat dit moet stoppen, zonder veel debat te voeren, dicht bij de onthaalmedewerksters te gaan staan of met een afleidingsmanoeuvre te komen: (aan de onthaalmedewerksters) excuseer, ik moet u even iets vragen...
Meer informatie over hoe tussenkomen als omstaander: www.ihollaback.org  


Impact op de dader
Men kan tijdens het gesprek grenzen trekken en tegelijk luisteren naar de diepere zorgvraag die achter die uitspraken schuilen. 
0 Opmerkingen

Steun aan de chauffeur

2/15/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Fatima Zohra:
Ik was op de bus in Antwerpen. De chauffeur vertrok op tijd, maar zag na enkele meters dat een man achter de bus rende. Hij stopte en liet die man opstappen. De man begon heel racistisch tegen de chauffeur te spreken. De chauffeur was van Marokkaanse afkomst. De volgende halte stapte de agressor zelfs uit met ee
​n bedreiging: “Ik zal hier een zaak van maken.” 
​
Iedereen was alert. Ik ging direct naar de chauffeur toe om hem te steunen. Verschillende mensen zeiden dat ze hier wel getuige van wilden zijn. ​
INTERESSANT  
Steun voor de chauffeur

De steun die aan de chauffeur gegeven werd, en het voorstel om te getuigen.
​KAN EVENTUEEL OOK 
Impact op de man die in racisme verviel

Als er tijd en ruimte voor is, zou een deel van de mensen in de bus de woedende man kunnen aanspreken: “Mijnheer, wat hier gebeurt kan niet. Ik begrijp uw reactie niet goed, de buschauffeur vertrok op tijd en stopte nog voor u.”

Op hetzelfde moment kunnen anderen dan de chauffeur steunen.
0 Opmerkingen

Conducteur grijpt in

1/29/2022

0 Opmerkingen

 
Faiza stapt de trein op om naar het werk te gaan. "Vuile mensen, ga ergens anders zitten" krijgt ze naar het hoofd geslingerd door de enige passagier in de wagon. En daar blijft het niet bij ...

Werken op de trein zou er in die omstandigheden niet inzitten. Dan maar naar een andere wagon? Nee, Faiza beslist om dit niet zoals zo vaak weg te relativeren. Want nee, die vrouw heeft niet gedronken en er schort niets met haar. Het is overduidelijk racistisch gedrag. Faiza keert terug, filmend naar de grond, en reageert met trillende stem: “ik mag zitten waar ik wil!”. Ze neemt plaats en doet alsof ze aan het werk is, maar zich concentreren is in die omstandigheden natuurlijk moeilijk. 

“Mevrouw vindt dat ik niet hier mag zitten” richt Faiza zich tot de passerende treinconducteur. Zijn reactie naar de vrouw is heel helder: stoppen met het racistische gedrag of eruit bij de volgende halte. Straf, want vele mensen zouden het voorval zouden relativeren. Dat deed deugd.

Faiza twijfelt of ze het filmpje op sociale media zou delen. Dit toonde namelijk een kwetsbare kant van mezelf. Ik toonde het filmpje uiteindelijk aan mijn zus en een collega. Ze waren helemaal in shock. “Post dat maar”, zeggen een collega en haar zus geshockeerd. Faiza plaatste het, maar niet openbaar, slechts voor een beperkte groep en kreeg heel veel steunbetuigingen.
INTERESSANT
Impact op de vrouw met racistisch gedrag
De controleur ging niet in debat, maar stelde op een korte en krachtige manier grenzen. Hij schoffeerde niet, maar formuleerde duidelijke consequenties waardoor het gedrag stopte.

Zelfzorg
Door de treinbegeleider erover aan te spreken en het filmpje in een veilige context te delen, kreeg Faiza steun. Ze vermeed zo ook om met bijkomende haatreacties geconfronteerd te worden. Dat hielp haar in het verwerken van deze pijnlijke ervaring.

Steun
Naar een andere wagon verhuizen, had ook gekund. Vluchten van een overweldigende situatie is soms positief. Maar als je racisme altijd negeert, kan het onbewust heel zwaar beginnen te wegen.

KAN EVENTUEEL OOK
​Zelfzorg
Naar een andere wagon verhuizen, had ook gekund. Vluchten van een overweldigende situatie is soms positief. Maar als je racisme altijd negeert, kan het onbewust heel zwaar beginnen te wegen.

Op organisatieniveau
De treinconducteur kan hogerop gaan met het racistische voorval: hoe kan de NMBS daar structureel tegenin gaan?
​
0 Opmerkingen

dan rijd ik niet mee

1/25/2022

0 Opmerkingen

 
Picture
Twee dames van kleur stappen naar de halte waar de bus staat. De chauffeur wacht tot de vrouwen net bij de deur staan, sluit vervolgens zijn deuren en rijdt door. Al schertsend zegt hij tegen een paar passagiers: “Ja, die mensen hebben toch tijd, hé.” 

Marc heeft het voorval gezien. Hij stapt de volgende halte af -hoewel het niet zijn eindbestemming is- en roept boos: “Met zo’n racistische chauffeur wil ik niet meerijden!” 
INTERESSANT
Impact op de chauffeur en de omstanders
Ze krijgen van Marc een duidelijk signaal dat het gedrag van de buschauffeur niet aanvaardbaar is. Daardoor wordt racisme niet genormaliseerd. 
​​
KAN EVENTUEEL OOK
Impact op de chauffeur
De chauffeur aanspreken op zijn gedrag zonder hem als racist te bestempelen. Dit heeft meer impact. 

Structurele niveau
​
Bij het uitstappen een foto nemen van de nummerplaat van de bus en het tijdstip noteren. Het voorval daarna melden bij de busmaatschappij. Voor deze klacht is het misschien woord tegen woord, maar als er verschillende meldingen over dezelfde chauffeur binnenkomen, kan de busmaatschappij deze werknemer gemakkelijker aanspreken en/of sanctioneren
0 Opmerkingen

Je verblijfsvergunning graag (deel 2)

10/20/2021

0 Opmerkingen

 
Picture
Faiza:
De secretariaatsmedewerker die mijn verblijfsvergunning vroeg, verontschuldigde zich uiteindelijk bij mijn leidinggevende, maar zelf kreeg ik geen reactie van haar. Een andere collega kreeg wel een verontschuldigende reactie, namelijk: "Het was niet zo bedoeld."


Ik werd furieus. Dit was een kantelpunt voor mij. Ik besloot om dit niet te laten passeren. Ik bereidde een lange mail voor naar deze medewerker, met de directeur en mijn leidinggevende in cc, waarin ik onder meer schreef: “Ik snap de reactie, maar dit kan niet. Zeker gezien het diversiteitsbeleid dat hier van kracht is. Ik wil vermijden dat dit voor andere mensen gebeurt.”  

​Voordat ik de mail opgestuurd had, was mijn directeur in de pen gekropen, met de duidelijke boodschap dat dit niet opnieuw kon gebeuren.
Hij stond hoger dan mij in de hiërarchie. Als doelwit heb je minder impact. Maar ik ging er toch nog verder mee door. Ik kende mensen van de cel diversiteit en sprak hen erover aan.
​

INTERESSANT
Steun aan Faiza

De reactie van de directeur is een erkenning van wat Faiza meemaakte. Hij toont dat hij het ernstig neemt.
​
​Impact op het secretariaat
De directeur stelt grenzen vanuit een gezagsfunctie en als witte persoon, dit heeft vaak meer impact. 
KAN EVENTUEEL OOK
Steun aan Faiza
Vooraleer de directeur zijn bericht stuurde, had hij even kunnen aftoetsen bij Faiza wat deze zelf wilde doen met de situatie. Bij racistische voorvallen is het interessant om altijd het doelwit te proberen horen. 
0 Opmerkingen
    Omwille van privacyredenen hebben we de namen van de betrokkenen gewijzigd.

    THEMA'S

    Alles
    Doelwit Van Racisme
    Getuige Van Racisme
    Racisme In Gesprekken
    Structureel Racisme
    Werken Aan Jezelf

    RSS-feed

    STRATEGIEËN

    Structureel racisme 
    Omstaander
    ​Doelwitten steunen
    Grenzen stellen
    Bondgenoot zijn
    Voor jezelf zorgen
    Werken aan jezelf


    mAAKTE JIJ
    IETS MEE?

    VERHAAL DELEN

    Nieuws
    ​BRIEF

    INSCHRIJVEN
ReactToRacism is een initiatief van
Met de steun van
Foto
Foto
Foto
  • Home
  • Over
  • Verhalen
  • Strategieën
  • INSPIRATIEBIB
  • Contact