 Amadou en Hicham zitten in dezelfde klas. Ze zijn de enigste leerlingen van kleur op school. Tijdens een schoolreis krijgen ze herhaaldelijk kwetsende opmerkingen over hun huidskleur vanwege leerlingen van andere klassen. Bij het begin van een spel tussen alle klassen, gaan alle klasgenoten van Hicham en Amadou op de grond zitten. De klas weigert om mee te doen met het spel tot de situatie opgelost wordt. Uiteindelijk komt er een gesprek met de plegers. Daarna neemt iedereen aan het spel deel. Er zijn geen nieuwe voorvallen.
0 Opmerkingen
 Bouchra, draagt een hoofddoek: ik ging met Inès, een dame die een hoofddoek draagt, naar de gemeentedienst. Ze kwam aan het loket en zei vriendelijk "Bonjour!" Zonder goeiendag te zeggen, antwoordde de loketbediende heel opgewonden: "Hier spreken we alleen Nederlands!!!" Inès durfde daarna niets meer te zeggen en was in shock. Ik antwoordde: "Excuseer?! Het is niet omdat iemand een hoofddoek draagt dat u er zomaar van kunt uitgaan dat ze geen Nederlands spreekt. Dit is toch geen manier om iemand te verwelkomen? Volgende keer kunt u wachten tot de persoon meer gesproken heeft en dit op een rustige manier zeggen. U mag zich daar toch voor verontschuldigen. De dame verontschuldigde zich aan mij. Ik zei toen: "het is niet aan mij dat u zich moet excuseren maar aan haar!", wijzend naar Inès. De loketbediende deed dit en hielp Inès daarna wel rustig verder.
 Amber: een neef vertelt op familiefeestjes geregeld racistische moppen. De laatste keer zei ik droog: "ik snap ze niet." De lol was er meteen van af.
 Loes: ik was op de bus. We naderden de volgende halte. Ik zag daar in de verte twee dames met een donkere huidskleur zwaaien. Hoe meer de halte naderde, hoe meer de buschauffeur versnelde. Nochtans staan die twee dames daar elke morgen. Hoewel niemand moest uitstappen, drukte ik op de bel. Daardoor moest de conducteur verplicht stoppen.
Club Brugge plaatst preventief 24 000 QR-codes op de zitjes in het voetbalstadion om racisme tijdens wedstrijden gemakkelijk te kunnen melden en bestraffen. De straf zal minimum twee jaar stadionverbod zijn. De ploeg zet ook speciaal opgeleide stewards in, die duidelijk herkenbaar zijn.
 Soetkin: In het zesde middelbaar was ik de enige leerling met een migratiegeschiedenis in mijn klas. Ik was als enige geslaagd op een toets voor het vak Nederlands, met een 17,5/20. Mijn leerkracht klaagde over het feit dat niemand voor de toets geleerd had en ze zeer teleurgesteld was. Toen kwam ze naar mij om mijn toets af te geven. Zonder enige glimlach of felicitaties zei ze dat ze verbaasd was dat ik geslaagd was, ondanks mijn migratieachtergrond. Terwijl ik in België geboren ben en al sinds het tweede leerjaar vloeiend Nederlands spreek, vloeiender dan mijn moedertaal Frans. Ik was zo geschokt en verdrietig dat ik gewoon de klas verliet zodra de bel ging. Ik heb het later aan mijn mama verteld. Ze stelde mij gerust dat ze trots was op mij en zei dat er overal zo'n mensen zijn. Die uitspraak was doorheen het jaar één van mijn motivaties om mijn diploma te halen en te bewijzen dat ik nog meer kan ondanks mijn "achtergrond".
 Faiza: Ooit ging ik op mijn werk naar de personeelsdienst voor het ondertekenen van een nieuw contract. Ik vond het lokaal niet meteen. Een heel lieve dame vroeg me: "Komt u een contract ondertekenen als administratief of technisch personeel?" Ik werd er even stil van, want ik ben een denker, ik stond even perplex. Ik antwoordde uiteindelijk: “Ik kom hier inderdaad een contract ondertekenen, maar dan als diensthoofd.”
 Sarah, recent aangekomen in België vanuit Indonesië, zit op café met haar lief. Ze spreekt nog geen Nederlands. Een man vraagt aan haar vriend: “Van waar heb je haar gehaald? Ik ga binnenkort naar de Filipijnen en ik wil er ook zo eentje meenemen." Haar vriend wordt heel boos en zegt: “Kom, we zijn hier weg.”
 Lieve heeft net frieten besteld. De frituuruitbater vertelt dat hij naar het voetbal is geweest en een parkeerwachter met migratieachtergrond hem niet snel genoeg heeft geholpen. Hij spreekt over mensen met migratiegeschiedenis alsof het geen mensen zijn: flagrant racisme. Lieve zegt: “Kijk, ik ben hier een klant die frietjes komt halen, ik heb geen behoefte om dit te horen. Ik wil niet dat er zo over andere mensen gepraat wordt."
 Jinte, Belgisch-Indonesische roots: Ik was op een terras met een vriendin. Plots zegt ze: “Ik stem voor een extreemrechtse partij.” Ik schrok me een hoedje, maar stelde haar vragen en bleef doorvragen. Ik wou horen wat maakte dat ze dit zei. Ze was blijkbaar over veel zaken gefrustreerd en vond zich niet meer terug in wat andere partijen voorstelden. Toen het gesprek al wat gevorderd was, maakte ik het wat persoonlijker: “Dat doet iets met mij, dat je dit zegt.” Ik merkte dat mijn vriendin begon na te denken. Ze zei: “Oei, ik wou jou niet kwetsen.”
 Tijdens een Champions League wedstrijd tussen PSG en Basaksehir zegt de vierde ref “die zwarte daar” tegen de assistent-trainer van de Turkse club. De spelers van Basaksehir weigerden om verder te spelen en werden daarbij gesteund door de PSG-spelers. De wedstrijd werd stopgezet. Na een onderzoek van de UEFA werd de scheidsrechter geschorst tot het einde van het seizoen.
Een voetbalspeler met een migratiegeschiedenis van de Belgische eerste klasse wordt tijdens de wedstrijd door supporters racistisch bejegend. Hij ziet ook een supporter een Hitlergroet doen. Dit raakt hem diep, hij barst in tranen uit. Hij spreekt de scheidsrechter erover aan. De medespelers steunen hem daarbij. De scheidsrechter meldt dit aan de wedstrijdverantwoordelijke, die tot het einde van de wedstrijd voor de tribune gaat staan. Achteraf spreekt één van de clubverantwoordelijken met de speler. Hij let erop om een klimaat van vertrouwen te scheppen. Tijdens het gesprek luistert hij naar eerdere ervaringen.
 In de eerste klasse, roept een supporter “vuile zwarte” naar een speler met een donkere huidskleur. De speler doet gewoon verder en laat de supporter roepen. “Die gaat me niet uit mijn concentratie halen”, denkt hij.
 Marieke, docente: We waren in een online vergadering met docenten. Ik stuurde een privébericht naar één van mijn collega’s:
 Kyona bestelt bij de bakker hetzelfde brood als de vorige klant. Ze hoorde hoeveel de klant betaalde en schrikt: plots is de prijs dubbel zo hoog. Kyona: "Dat brood kost toch 2 euro?" Bakker: "Nee, nee, 4 euro is de prijs." Kyona vertrekt uit de bakkerij en koopt er niets.
Twee dames met een donkere huidskleur pakken in een kledingwinkel schoenen vast om ze van dichterbij te bekijken. Een witte vrouw zegt tegen haar dochter: “Raak die schoenen niet meer aan, die zijn vuil.” De dames van kleur zijn geschokt. Er ontstaat een ruzie. Het gaat er luid aan toe, er wordt geduwd en getrokken. Mieke ziet het voorval gebeuren en komt, ondanks de onveilige situatie, dichterbij. Ze polst bij de twee dames van kleur naar wat er aan de hand is. De winkelbedienden komen tussen, sturen Mieke weg, en vragen om de ruzie stop te zetten. Achteraf gaat Mieke aan de twee dames zeggen dat ze racistisch gedrag ook niet oké vindt en dat ze begrijpt dat de dames zich verdedigden. Aan de verantwoordelijke achter de kassa legt Mieke uit dat er discriminerende dingen werden gezegd en dat de dames terecht reageerden. Enkele dagen later bespreekt Mieke het voorval ook met collega’s en vrienden. Ze denken samen na over hoe Mieke nog beter kan reageren in een dergelijke situatie.
 Tijdens een klasgesprek over migratie en integratie zegt Ludmilla dat zij migratie als iets goeds ziet. Ze probeert de beweegreden toe te lichten vanuit haar eigen ervaring aangezien ze zelf vanuit Bulgarije komt. Ze geeft ook aan dat het beeld van de luie migrant niet altijd klopt, integendeel zelfs. Jan reageert hierop en zegt: “Spreek eerst deftig Nederlands.” Hij ziet niet echt de voordelen van migratie. Een van de klasgenoten reageert hierop en zegt dat deze reactie ongepast is en kwetsend kan overkomen. Enkele andere klasgenoten sluiten hier volmondig bij aan. Kort daarop gaat de bel waardoor er geen verdere aandacht aan het voorval wordt besteed.
 Een vriend zegt tegen Astrid, 21 jaar, van Vlaams-Taiwanese afkomst: "Je bent zo mooi, zo exotisch." Astrid: Ik heb al gemerkt dat ik het meest positieve effect heb als ik daar heel rustig op reageer: “Dit is wat er scheelt met je opmerking. Ik weet dat je geen slecht persoon bent, maar wil je daarop letten?” Als iemand wil tussenkomen bij een racistisch voorval, zou het goed zijn dat iemand eerst naar mij kijkt. Niet om te wachten tot ik iets zeg, maar om eerst te voelen of ik mij ongemakkelijk voel bij die opmerking. Als dit het geval is, zou ik het tof vinden dat hij of zij kort zegt: "Dat zeg je niet!" Ik denk ook dat ik zou appreciëren als één van mijn vrienden zou zeggen “Ja, ze is sowieso wel mooi.” INTERESSANT Impact op de vriend Door rustig te blijven, uitleg te geven en ook te benadrukken dat de ander geen slecht persoon is, stijgt de kans dat de vriend zijn houding duurzaam verandert. Racisme is geen kwestie van goede en slechte mensen, maar van gepast en ongepast gedrag. Zie de bondgenotenstrategie. Zelfzorg Rustig reageren vraagt energie, maar zorgt er mogelijks wel voor dat er geen bijkomende kwetsuren komen. Steun voor Astrid Door haar even aan te kijken, vermijden omstaanders om als witte redder op te treden en het probleem mogelijk nog groter te maken. Tegelijk moet er niet te veel schroom zijn om iets te proberen: tussenkomen is belangrijk. Als doelwit reageren is immers niet gemakkelijk.  Graciela, Indonesische roots: In de lagere school was ik de enige met een donkere huidskleur. Een klasgenote, die de leidster van de klas was, had het op mij gemunt. Dat ging van scheldwoorden tot fysiek geweld. De juf zei daarop dat ik "gewoon" moest doen. Na 5 jaar was voor mij de emmer vol. Ik heb toen de leidster van de groep in de bezemkast opgesloten. Daarna heeft ze me nooit meer lastiggevallen. Noot: het gebeurt soms dat mensen die racistisch bejegend worden, heftig reageren, tot geweld toe. Geweld is nooit een oplossing. Het is dus nodig grenzen te stellen aan wat toelaatbaar is. Dit dient echter best hand in hand te gaan met aandacht - en bijhorende sancties - voor de aanleiding (racisme). Racisme is ook een vorm van geweld. We kunnen ook aandachtig zijn voor het verschil tussen luid of boos reageren op racisme, en gewelddadig zijn. Vaak worden doelwitten van racisme namelijk als "gewelddadig" geframed, vanaf dat ze de stem wat verheffen, en op die manier worden ze monddood gemaakt.
 Fatima Zohra: tijdens de lerarenopleiding ging ik tijdens een stage mee naar Engeland met een klas. In het vijfde of zesde was er Abdulaye, een zwarte jongen, die de sfeermaker was in de klas. In de bus noemde iedereen hem choco. Ik zag duidelijk aan zijn gezicht dat het hem raakte. Ik ging naar die jongen toe. - Fatima Zohra: "Ik vind dat dit niet kan." - Abdulaye: "Dat doen ze al jaren." - Fatima Zohra: "Dat ze dat al jaren doen, doet er niet toe, je noemt niemand zo. Kom, ik vind dat we daar iets rond moeten doen." - Abdulaye: "Nee, zeker niet!" Ik hield er rekening mee dat Abdulaye liever niets deed, en liet de situatie los.
 Joël, Belgisch-Congolese roots: Samen met enkele vrienden met migratieroots ging ik naar een event. Plots komt een man die een van mijn vrienden goed kent. Uit het niets vraagt hij aan mijn vriend: “Spreken die vrienden van u ook Nederlands?" Ik antwoordde zelf, in het Frans. Zo hoorde die man dat ik Nederlands versta en ook Frans spreek. De man was uit zijn lood geslagen. Joël gaat meestal om met micro-agressies door humor te gebruiken.
"Amai, jij spreekt mooi Nederlands." Jinte, van Belgisch-Indonesische afkomst, woont 40 jaar in België. Ze reageert op deze uitspraak verschillend, afhankelijk van hoe ze zich voelt of hoe goed ze de persoon kent. Ze antwoordt met: "Merci" of “Beter dan jou denk ik.” of “Ja, en ik eet ook graag frietjes en drink heel graag bier.”
"Amai, je spreekt mooi Nederlands". Moussa, geboren in België, antwoordt hierop meestal: “Dank je wel, jij ook." Soms zegt hij ook: "Ja, even goed als jij.”
 Een klasgenoot neemt Sarah’s hand vast, begint te wrijven en zegt: ‘“De kleur gaat niet weg, het is vuil.” Een vriendin reageert meteen: “Dat doe je niet!”
|
Omwille van privacyredenen hebben we de namen van de betrokkenen gewijzigd. |
RSS-feed
|
ReactToRacism is een initiatief van
|
Met de steun van
|
|
|
|
|